آپاندیسیت

آپاندیسیت

 

«آپاندیسیت» یا التهاب و آماس آپاندیس، شایع ترین علت عمل جراحی فوری در اطفال و بزرگسالان است. «آپاندیس» زایده یا لوله کوتاهی است که قطر آن به اندازه یک مداد باریک و طول آن از چند سانتی متر تجاوز نمی کند. این زایده به ابتدای روده بزرگ که در قسمت راست وپایین شکم قرار دارد چسبیده ویا در حقیقت آویزان است. انتهای آپاندیس بسته و کور است و فقط با سوراحی به داخل روده ارتباط دارد.
ثابت شده است که بیماریهای روده بزرگ در جوامع پیشرفته که قسمت عمده رژیم غذایی آنها از گوشت (ماده قابل جذب با باقیمانده کم) تشکیل شده است، شیوع بالاتری دارد. (به عنوان مثال سرطان روده بزرگ در آمریکا بسیار شایع تر از مملکتی مانند ایران است).
التهاب آپاندیس یا آپاندیسیت حاد معمولاً به دلیل بسته شدن دهانه آن با یک قطعه سفت شده مدفوع ایجاد می شود. به ندرت عفونتهای ویروسی روده، آبله مرغان و یا سرخک سبب التهاب وتورم مخاط داخلی آپاندیس شده و منجر به بسته شدن دهانه خروجی آن می شوند. به دنبال انسداد و رکود، عفونت ظاهر می شود. پس از بسته شدن دهانه آپاندیس، ترشحات داخلی آن راه خروجی نداشته و روی هم انبار می شود، آپاندیس باد کرده و متورم می شود. افزایش فشار داخلی و تورم سبب اختلال گردش خون در رگهای ظریف دیواره آپاندیس می شود و جدار آن آسیب می بیند، در این حالت میکروبهایی که همیشه در آپاندیس وجود دارند، فرصت تاخت وتاز پیدا می کنند و به سرعت تکثیر می شوند و به دیواره آسیب دیده آپاندیس هجوم می برند وتخریب آن را تسریع می کنند.
افزایش فشار داخل مجری آپاندیس و تخریب و ضعیف شدن جدار آن سبب ترکیدن و پارگی آپاندیس ملتهب می شود و مواد داخل آن که به شدت آلوده به میکروبهاست به خارج آپاندیس یعنی محوطه شکمی می ریزد.
عفونت محوطه شکم که «پری تونیت» نامیده می شود و عارضه ای بسیار وخیم است، زیرا عفونت می تواند به سرعت در تمام نقاط شکم و بین روده ها و معده و کبد پیشرفت کرده و مسمومیت شدید ایجاد کند. قبل از کشف آنتی بیوتیکها چه بسا بیمارانی که در اثر این عارضه جان خود را از دست می دادند و هنوز هم با وجود در دسترس بودن این داروها پزشک همیشه از امکان پارگی آپاندیس و عواقب آن به شدت نگران است. زمانی که بین بروز علایم اولیه و پاره شدن آپاندیس طول می کشد، در حدود ۱۸ تا ۳۶ ساعت است و به همین دلیل است که آنرا آپاندیسیت می نامند. به ندرت ممکن است آپاندیسیت حاد بدون درمان و خود به خود فروکش کند. گاهی اوقات ممکن است آپاندیسیت حاد تشخیص داده نشود و یا تشخیص با تأخیر صورت گیرد. از طرف دیگر بسته به مراکز طبی مختلف در حدود ۱۱ تا ۳۲ درصد آپاندیس هایی که خارج می شوند سالم بوده و التهابی ندارند. در ۳۰ درصد اطفال مبتلا به آپاندیسیت حاد، آپاندیس تا زمان عمل پاره شده است. حمله آپاندیسیت حاد معمولاً با درد اطراف ناف شروع می شود. در این مرحله در اکثر موارد اشتها از بین می رود و در حدود ۶ ساعت پس از شروع یعنی موقعی که دیواره آپاندیس کاملاً ملتهب شده است، درد در طرف راست وپایین شکم یعنی محلی که آپاندیس قرار دارد متمرکز می شود. استفراغ و تب (کمتر از ۳۹ درجه) معمولاً در این مرحله ظاهر می شود.
عمل جراحی آپاندیسیت
عمل جراحی خارج کردن آپاندیس «آپاندکتومی» نامیده می شود. پس از آماده و بیهوش کردن بیمار، برش کوچکی در قسمت راست و پایین شکم داده می شود. آپاندیس از زخم بیرون کشیده شده و ته آن گره زده می شود و تمامی آن خارج می گردد و ته مانده آن با چند بخیه در جدار روده دفن می شود.
در موارد نادر ممکن است، آپاندیسیت تشخیص داده نشود و منجر به تشکیل آبسه بزرگ در شکم شود. در این موارد اول تجمع چرکی تخلیه می شود و در حدود ۶ تا ۸ هفته بعد یعنی زمانی که التهاب کاملاً فرو نشسته است، عمل جراحی برای خارج کردن آپاندیس انجام می گیرد.
عوارض
عوارض عمل آپاندکتومی چندان شایع نیست. در نزدیک به ۵ درصد بیماران عفونت زخم به وجود می آید. این مورد بیشتر در کسانی ظاهر می شود که آپاندیس پاره شده داشته باشند. چسبندگی روده ها نیز ممکن است پس از عمل جراحی به وجود آید اما در کسانی که آپاندیسیت پاره شده داشته باشند شایع تر است. بسیاری از چسبندگی ها مشکلی ایجاد نمی کنند اما در ۲ درصد موارد ممکن است سبب انسداد روده شوند.

* برگرفته از کتاب درباره جراحی چه می دانید، اثر دکتر ایرج فاصل

 

 

برای مشاهده عکس به صورت بزرگتر روی عکسها کلیک کنید

زائده آپاندیس به صورت نرمال

زائده آپاندیس دارای عارضه

عمل جراحی برداشتن آپاندیس

 

خلاصه

 

تعریف بیمارى : به التـهــاب آپاندیس ( زایده کـرمی شکل و انگشت ماننـد ) آپاندیسیت می گویند.

عوامل بیمارى : این زایده چون کوچک می باشد و به دلیل اینکه بطور ناکافی تخلیه نمی گردد و برای آن کوچک است احتمال مسدود شــدن و عفــــونت در آن زیاد است. ( عفونت خودبخودی ) گیر کردن مواد مدفوعی ، پیچ خوردن آپاندیس

درمان : در صـــورت تشخیص آپاندیسیت بیمار هرچه زودتر جراحی می شود تا خطر پاره شدن کمتر شود.

عوارض : عارضه اصلی اگر درمان نشود و سوراخ شدن آپاندیسیت است که منجر به عفونت کل شکم می گردد.

 

 

تدابیرهنگام ترخیص 

1-      مراقبت از زخم و تعویض پانسمان و شستشوی زخم

2-      پیگیری مجدد به جراح از نظر بررسی مجل عمل

3-      از سر گرفتن فعالیت طبیعی بعد از 4-2 هفته

4-      توجه به علایم و نشانه های عفونت مثل تب ، ترشح چرکی از محل عمل  .

منبع:  روزنامه ایران