چه ویتامینهایی مورد نیاز یک زن باردار است؟

بدن خانم باردار البته نیاز بیشتری به انواع ویتامینها دارد ولی بهتر آن است که ویتامینها را از منابع غذایی تأمین کند تا به شکل دارویی (مگر اسید فولیک که نمی توان مقدار مورد نیاز دوران حا ملگی را با مواد غذایی تأ مین نمود.)

ویتامینهای مورد نیا ز عبارتند از :

اسید فولیک همانطور که آهن برای خونسازی مورد نیاز است ،اسید فولیک هم یک ویتامین ضروری برای  جاو گیری و یا درمان کم خونی می باشد . نیاز بدن به اسید فولیک دردوران بارداری افزایش می یابد و معمو لاّ نمی توان با مواد غذایی ،این نیاز را تأمین نمود . بنابراین توصیه می شود خانمهای باردار حتماً از قرصهای اسید فولیک استفاده کنند (طبق دستور ماما یا پزشک ) .

کمبود اسید فولیک می تواند در جنین اختلالات مربوط به نخاع و سیستم عصبی را به وجود آورد . منابع غنی آن عبارتند از :جگر ،خمیرمایه و تخم مرغ. نان گندم ،چیپس ،نان سفید ، کلم خام ، آب پرتقال وبرنج نیز حاوی اسید فولیک می باشند . باید توجه داشت که این ویتامین در برابر حرارت بسیار حساس است و از بین می رود .

در زنان شیرده ،میزان اسید فولیک خون دائمأ در حال کاهش است و این منعکس کننده ی فشاری است که جهت برقراری اسید فولیک موجود در شیر

(50 میکروگرم در روز ) به عمل می آید . لذا خانمهای شیرده نیز بهتر است از قرصها ی اسید فولیک استفاده کنند ( بادستور ماما یا پزشک ) .

ویتامین B12

میزان ویتامین B12 در خون مادر باردار تا حدود ی پایین می آید . بهتر است این کمبود ازمواد غذایی با منبع حیوانی تأمین شود ،در غیر این صورت باید به شکل دارویی به بدن رسانده شود. کسانی که گیاهخوار مطلق هستند معمولاً   کمبود ویتامین B12   دارند و نوزادشان نیز از ذخیره ی کمی بر خوردار است . مخصو صأ اگر از شیر آن مادر هم تغذیه کند . مصرف بیش از اندازه ی ویتامین c نیز می تواند جذب ویتامین B12  را مختل سازد و منجر به کمبود آن شود .

منابع ویتامین    B12  فقط منابع حیوانی است و عبارتند از : جگر ، قلوه ،شیر و گوشت . این ویتامین در برابر حرارت نا پایدار است .

ویتامین  B6 کمبود ویتامین B6 گاهی در حاملگی دیده می شود ، بهمان دلایلی که در افراد مصرف کننده قرصهای جلو گیری از بارداری نیز دیده می شود (نقش هورمونی ). کمبود آن می تواند باعث اختلالاتی در سوخت و ساز قند و  حتی تمایل به دیابت دوران بارداری شود . مقدار ویتامین B6 که در سه ماهه ی آخر بارداری به جنین منتقل می شود تعیین کننده وضع ویتامین B6 نوزاد در زمان تولد است . بنابراین مصرف زن بار دار در این دوره می بایستی زیاد با شد . فقدان یا کمبود ویتامین  6 B در دوران بحرانی رشد مغز ،در چند ماه اوّل زندگی ،ممکن است سبب اختلال دائم در نمو سا ختمان مغز وقدرت انتقال حرکات عصبی گردد . زنانی که قبل از بارداری ، مدت زیادی از قرصهای جلو گیری از بارداری استفاده کرده اند ، نیاز به مکمل B6  دارند تا بدین ترتیب از رساندن آن به جنین اطمینان حاصل کنند . برخی از محققین کمبود ویتامین B6   را در ایجاد حالتهای تهوع و استفراغ بارداری مؤثر می دانند و از قرصهای آن برای در مان آن استفاده می کنند . البته باید تذکر داد که مصرف بیش از اندازه ی ویتامین B 6  می تواند مضر باشد .

مقدار ویتامین B₆  موجود در شیر مستقیمأ در ارتباط با مقدار آن در رژیم مادر است . بهتر است خانمهای شیرده نیز از مکمل های ویتامینB6  استفاده کنند . زنانی که مدت زیادی قرصهای جلو گیری مصرف کرده اند حتماً باید در دوران شیردهی از مکمل B6   استفاده کنند . کودکانی که از کمبود ویتامین B6   رنج می برند علایم مختلفی از  قبیل تند مزاجی شدید ،سفت شدن بدن و گریه های کر کننده دارند .

منابع غنی ویتامین B6  عبارتند از : گوشت مرغ و ماهی ، جگر ،غلات کامل ،جوانه گندم ، تخمه آفتاب گردان و زرده تخم مرغ . از دیگر منابع آن عبارتند از :موز ، کلم ،با قلا سبز ،اسفناج و سیب زمینی .

ویتامین  Cسطح ویتامین c  خون مادر باردار کمی از حالت عادی پایین تر است . بهتر است با مصرف میوه ها و سبزیجات حاوی ویتامینc، این نیاز را تأمین نمود. مصرف بیش از حد ویتامین   c  می تواند برای مادر و جنین مضرباشد و همچنین جذب  ویتامین  c  را مختل سازد .

منابع ویتامین  c   منحصراً مواد غذایی گیاهی هستند مانند مارچوبه ،کلم برگ خام ،گل کلم ، گرمک و طا لبی ، فلفل سبز ، توت فرنگی ، گوجه فرنگی ، مرکبات ، خربزه و جعفری . روش پخت این منابع برای حفظ این ویتامین بسیا ر اهمیت دارد هر چه کمتر بجوشد و یا د ر آب خیس بخورد، بیشتر ویتامین را حفظ می کند . بهتر است آبی را که این مواد در آن پخته می شوند نیز به مصرف رسانید . حتی بکار بردن چاقوی کند در بریدن میوه و سبزیجات می تواندباعث کاهش ویتامین گردد .

ویتامین  A  ویتامین  A از ویتامینها ی مهم برای بدن می باشد اما مصرف بیش از حد ویتامین  A  در دوران بار داری می تواند باعث تولد نوزادان با شکاف کام شود .

گوشت گاو ، گوسفند ، گوساله و مرغ از غنی ترین منابع آن می باشند . سپس هویج ، اسفنا ج ، زردآلو خشک ،هلو ،جگر ، کره ، گرمک و تخم مرغ از منابع ویتامین  A  می باشند .

ویتا مین D ویتامین   D در امر استخوان سازی و جذب کلسیم  و فسفر نقش بسزایی دارد وبه دلیل اهمیت این امر در دوران بارداری و شیردهی تأ مین مقدار کافی ویتامین  D در این دورانها ی حساس بسیا ر اهمیت دارد .

اشعه ی مستقیم آفتاب منبع بسیار مهم ودردسترس همه می با شد . اشعه ی ماوراء بنفش خورشید ( که در امر ساختن ویتامین   D ضروری است ) از لباس ، شیشه ، مه و دود وابرعبور نمی کند لذا توصیه می شود خانمهای باردار و شیرده حتماً

حداقل روزی چند دقیقه در معرض مستقیم آفتاب قرار گیرند . تخم مرغ ،شیر ، کره ،روغن جگر ماهی از منابع غذایی ویتامین   D می باشند . باید تذ کر داد که مصرف بیش از حد ویتامین  D می تواند باعث مسمومیت با آن گرد د .

ویتامین E معمولاً کمبود ویتا مین  E بسیار نادر است . منابع آن عبارتند از :روعن جوانه گندم ،روغن سویای مایع ، روغن پنبه دانه ، روغن ذرت مایع (البته حرارت دادن روغنها سبب کاهش ویتا مین  E آنها می شود ) . میوه ها ،سبزیجات (مخصوصاً سبز تیره ). غلات و آجیل نیز مقداری ویتامین  E دارند .

ویتامین Kاین ویتامین در انعقاد خون نقش دارد و به علت وجود خونریزی در زایمان و پس از آن و ضعف انعقادی نوزاد ، بهتر است خانمهای باردار از این   ویتامین غنی باشند (البته با مصرف منابع غذایی آن ) . سبزیجات زرد و سبز و جگراز منابع این ویتامین می باشند . البته ویتامین  K بطور طبیعی بوسیله ی با کتریهای مفید موجود در روده ساخته می شود .