بیماریهای عفونی به آن دسته از بیماریهایی می گویند که از فردی به فرد دیگر قابل انتقال است. عفونتهای منتقله جنسی نیز یک نوع از این بیماریهاست که در حین فعالیت جنسی انتقال می‌یابد.
سه نوع میکروب می‌تواند عامل اینگونه عفونتها باشد:
الف) انگل: انگلها حیوانات کوچکی هستند که از طریق فردی که آلوده می‌کنند تغذیه می‌کنند. فرد آلوده، میزبان نامیده می‌شود. شپش های ناحیة تناسلی نمونه‌ای از اینگونه انگلهای منتقله جنسی است.
ب) باکتری: باکتریها موجوداتی هستند که تنها از یک سلول تشکیل شده‌اند. آنها به همدیگر می‌پیوندند تا از بدن میزبان تغذیه کنند. باکتریهای سوزاک، سیفلیس، کلامیدیا و شانکروئید نمونه‌هایی از باکتریهای عامل برخی بیماریهای منتقله جنسی هستند.
ج) ویروس: ویروسها مولکولهای پیچیده‌ای هستند که تنها پس از حمله به سلولهای میزبان می‌توانند تکثیر یابند. ایدز، تبخال تناسلی و هپاتیت نمونه‌هایی از ویروسهای عامل بیماریهای منتقله جنسی هستند.
معمولاً عفونتهایی که توسط ویروس بوجود میآید قابل درمان کامل نیستند و تنها در برخی موارد می‌توان عفونت را کنترل نمود. برای انگلها درمان دارویی وجود دارد و باکتریها نیز با آنتیبیوتیک درمان می‌شوند.
بیماریهای شایع منتقله جنسی ویروسی
سه بیماری شایع در این دسته ایدز، تبخال‌تناسلی و زگیل تناسلی است.
ایدز توسط ویروس HIV منتقل می‌شود. این ویروس توان دفاعی بدن را در مقابل عفونتها تخریب می‌نماید و بدن را مستعد ابتلا به سایر عفونتها می‌نماید که گاه حتی می‌تواند کشنده باشد. ویروس HIV علاوه بر انتقال در حین فعالیت جنسی، از طریق سرنگ مشترک در بین معتادان تزریقی نیز قابل انتقال است.
تاکنون هیچ درمانی برای نابودی کامل ویروس ایدز در بدن شناخته نشده است اما برخی داروهایی وجود دارند که می‌توانند تا حدودی بیماری را کنترل کنند یا پیشرفت آنرا به تعویق بیندازند. برای اطلاعات بیشتر در خصوص این بیماری اینجا را کلیک کنید
مهمترین علامت آن تاولهای دردناک و زخمهای باز در ناحیة تناسلی است. معمولاً قبل از ظاهر شدن این علائم، فرد احساس گزگز و یا سوزش در ناحیة تناسلی، پاها و یا باسن می‌کند.
در زن‌ها ممکن است زخمها در واژن به صورت مخفی باشند و حتی ممکن است بعضی از زنان، متوجه بیماری خود نشوند!
زخمها معمولاً در ظرف ۳-۲ هفته از بین می‌رود ولی ویروس همچنان در بدن برای همیشه باقی می‌ماند و حتی ممکن است همین زخمها گاه‌به‌گاه مجدداً ظاهر شوند. در صورتیکه این زخمها خیلی شدید باشند و یا تند‌به‌تند ظاهر شوند، با برخی داروها می‌توان آنرا کنترل نمود. همانطوریکه قبلاً نیز گفته شد این داروها نمی‌توانند ویروس را از بدن حذف نمایند، بلکه تنها می‌توانند علایم را کنترل کنند.
ویروس عامل این بیماری، باعث زگیل در ناحیة تناسلی می‌گردد. در ابتدا، زگیل‌های تناسلی کوچک، سفت و بدون درد هستند، ممکن است در ناحیة واژن و یا آلت مرد باشند، همچنین ممکن است در اطراف مقعد بوجود آیند. اگر در مراحل اولیه درمان نشوند ممکن است بزرگ شوند و نمایی گل‌کلمی و گوشتالو بوجود آورند.
اهمیت این زگیل‌ها در آن است که برخی از آنها ممکن است خطر سرطان دهانه رحم یا سایر سرطانهای منطقه تناسلی را افزایش دهند.
درمان آنها با یک پماد که روی ضایعه مالیده می‌شود امکانپذیر است. درمانهای دیگر نیز برای درمان آن وجود دارد از جمله فریز‌کردن آن با یک جسم بسیار سرد که توسط پزشک انجام می‌گردد. همچنین برای برداشتن زگیل‌های بزرگ ممکن است نیاز به جراحی باشد.
سوزاک، سیفلیس و کلامیدیا انواع شایع از این گروه هستند که توسط باکتری منتقل می شوند
عفونت کلامیدیا می‌تواند ترشح غیر طبیعی از ناحیة تناسلی و سوزش ادرار را بوجود آورد. در صورتیکه این بیماری در زنان درمان نشود، ممکن است عفونت لگنی را بوجود آورد که می‌تواند عامل نازایی یا حاملگی نابجا باشد. حاملگی نابجا زمانی است که جنین به جای آنکه خود را به رحم متصل کند و در آنجا رشد نماید، در لوله‌های رحمی می‌ماند و شروع به رشد می‌کند. از آنجا که لوله‌های رحمی فضایی برای این رشد ندارند، لوله متورم می‌گردد و درد شدیدی را ایجاد می‌کند و حتی ممکن است پاره شود. برای درمان برخی از موارد حاملگی نابجا نیاز به جراحی وجود دارد که به علت آسیب دیدن لولة رحمی، شانس حامله شدن مجدد فرد کم می‌شود و حتی خود ممکن است خطر حاملگی نابجای دیگر را افزایش دهد.
متأسفانه کلامیدیا در برخی از افراد بدون علامت می‌ماند و بدون اطلاع شرکای جنسی از عفونت یکدیگر در صورت عدم رعایت اقدامات محافظتی به آنان انتقال می‌یابد. کلامیدیا با آنتیبیوتیک مخصوص قابل درمان است
از علایم اصلی این بیماری خروج چرک از واژن در زن و آلت مردانه در مرد است و ادرار کردن را دردناک و سخت می‌کند.
عوارض جدی و خطرناک سوزاک در زنان اتفاق می‌افتد. سوزاک نیز می‌تواند مانند کلامیدیا به عفونت لگن بینجامد و خطر حاملگی نابجا و نازایی را افزایش دهد. پنی‌سیلین و برخی از آنتی‌بیوتیکهای قوی دیگر می‌توانند سوزاک را درمان کنند
علایم این بیماری ممکن است بسیار تدریجی آغاز شود یا حتی ناگهان قطع شود؛ به همین جهت ممکن است در ابتدا فرد متوجه بیماری خود نشود. اولین علامت معمولاً زخم باز و بدون درد است که ممکن است بر روی آلت مردانه، اطراف و یا داخل واژن، اطراف دهان، اطراف مقعد و یا حتی روی دستها بوجود آید. سیفلیس در صورتیکه درمان نشود می‌تواند به بیماری بسیار خطرناکتری تبدیل شود که کل بدن را درگیر کند. در این صورت ابتدا دانه‌های پوستی به صورت موقت در بدن ظاهر می‌شود و پس از آن قلب و دستگاه عصبی را آلوده می‌کند. پیشرفت بیماری آرام است و حتی سالها ممکن است طول بکشد تا به درکیری قلب و دستگاه عصبی ختم شود. درمان این بیماری با آنتیبیوتیک امکانپذیر است
شپش ناحیة تناسلی شایعترین بیماری منتقله جنسی انگلی است.
شپش عانه موهای ناحیة تناسلی را آلوده می‌کند و با مکیدن خون فرد آلوده زندگی می‌کند. انتقال آن در حین تماس جنسی ویا حتی از طریق لباسها و اجسام آلوده مانند توالت‌فرنگی و یا ملحفه است. این شپش‌ها باعث خارش می‌شوند. شپش به خودی خود باعث خونریزی از پوست نمی‌شود ولی با خارش دادن محل، خونریزی بوجود میآید.
در صورت دقت با چشم غیر مسلح هم می‌توان این شپش‌ها را مشاهده کرد و با یک عدسی ممکن است تخم‌های آنها نیز مشاهده شوند. آنها غالباً به پایة موها یعنی جایی که مو از پوست بیرون آمده است می‌چسبند.
این شپش‌ها با داروهای موضعی که پزشک تجویز می‌کند و یا حتی با بعضی از شامپو‌هایی که در داروخانه‌ها بدون نسخه قابل خریداری است ازبین می‌روند.
اگر شما در معرض ابتلا به بیماریهای منتقله جنسی هستید، باید در فواصلی از نظر این بیماریها بررسی گردید زیرا همانطور که گفته شد ممکن است برخی از این بیماریها حتی بدون هیچ علامتی فرد را مبتلا کنند. همچنین بسیار مهم و لازم است که شما علایم شایع این بیماریها را بدانید تا در صورت مشاهدة آنها، حتی با وجودیکه علایم به نظر شما خفیف باشد، بلافاصله به پزشک مراجعه نمایید.
بعضی از علایم شایع این بیماریها عبارتند از:
مجدداً قابل تأکید است که از آنجا که در بسیاری از موارد این بیماریها می توانند بدون علامت ظاهر شوند، لازم است که افراد در معرض خطر دائماً از نظر این بیماریها بررسی شوند. بسیاری از علایم مانند: زخمها، دانه‌های پوستی و ترشحات ممکن است برای مدتی خاموش شوند که این به معنای درمان بیماری نیست. بسیاری از ویروسها ممکن است دوره‌ای بدون علامت و دوره‌ای علامت‌دار شوند و در هر حال در بدن باشند.
پزشک معمولاً بعد از گرفتن شرح حالی از نحوة فعالیت جنسی، به دقت ناحیة تناسلی، مقعد و دهان را معاینه می‌کند و ممکن است از ترشحات و یا زخمهای باز نمونه بگیرد. گاهی نیاز به آزمایش ادرار می‌شود و یا ممکن است به آزمایش خون نیار باشد.
در صورتیکه پزشک به شما گفت که شما مبتلا به یک عفونت منتقلة جنسی شده‌اید، می‌بایستی شریک جنسی خود را مطلع نمایید تا این فرصت را به او بدهید که او نیز مورد بررسی و در صورت نیاز درمان به موقع قرار گیرد. اگر به شریک جنسی خود اطلاع ندهید، او در صورت ابتلا در معرض بیماری خطرناک‌تر قرار می‌گیرد و شما نیز ممکن است خود مجدداً آلوده شوید
درمان بر اساس تشخیص دقیق نوع بیماری توسط پزشک به شما پیشنهاد می‌گردد. بیماریهایی که توسط باکتری و انگل بوجود می‌آیند مانند: سوزاک، سفلیس، کلامیدیا و شپش عانه معمولاً با درمان آنتیبیوتیک و درمان مخصوص به راحتی درمان می‌شوند.
بیماریهایی که توسط ویروسها منتقل می‌شوند مانند: هپاتیت، ایدز و زگیل تناسلی قابل درمان کامل با دارو نیست و درمانهای موجود به کنترل بیماری کمک می‌کند و ممکن است موفقیت‌آمیز نباشند.
در صورتیکه تاکنون هیچ تماس جنسی نداشته‌اید، به هیچ عنوان در معرض ابتلا به بیماریهای منتقله جنسی نیستید. با این وجود، بعضی از بیماریها مانند: ایدز و هپاتیت از طریق سوزن آلوده نیز قابل انتقال هستند.
اگرتنها یک شریک جنسی دارید که او نیز شریک جنسی دیگری ندارد و هیچیک قبلا نیز به این بیماریها مبتلا نشده اید، شما در معرض ابتلا به این بیماریها نیستید مشروط به اینکه رابطة جنسی مقعدی و یا دهانی نداشته باشید.
کسانی که شرکای جنسی متعدد دارند به خصوص زمانیکه از تاریخچة جنسی آنان مطلع نیستند بسیار در معرض ابتلا به این بیماریها هستند
۱) همیشه و به درستی از کاندوم مردانه استفاده نمایید. استفاده از کاندوم ۱۰۰% تضمین کننده عدم ابتلا به بیماریهای منتقله جنسی نیست (بخصوص زمانیکه به درستی و همیشه استفاده نشوند) ولی خطر ابتلا به این بیماریها را بسیار کاهش می‌دهد.
۲) بعد از تماس جنسی، ناحیة خارجی تناسلی را با آب و صابون بشورید. شستن و دوش داخل واژن نه تنها کمکی به پیشگیری از بیماریهای منتقله جنسی و یا جلوگیری از بارداری نمی کند، بلکه با از بین بردن سدهای دفاعی طبیعی بدن، خطر این عفونتها و گسترش آن به مناطق بالاتر را اضافه می کند. پس منظور تنها شستشوی دستگاه تناسلی خارجی (مردانه، زنانه) است.
۳) بعد از تماس جنسی، ادرار کنید تا برخی از باکتریهای وارد شده خارج شوند.
۴) در حین قاعدگی، تماس جنسی نداشته باشید در این زمان مستعد انتقال عفونت هستید.
۵) از نزدیکی از راه مقعد اجتناب کنید. درون مقعد و رکتوم میکروبهای فراوانی وجود دارد که می‌تواند عامل بیماریهای منتقله جنسی در مرد و زن باشند. دهان، ناحیة تناسلی مرد و ناحیةتناسلی زن نبایستی با شیء و بخشی از بدن مانند آلت تناسلی مرد که در تماس با مقعد یا رکتوم بوده است تماس پیدا کند در غیر اینصورت خطر عفونت وجود دارد.
۶) از تمیز کردن واژن با دوش اجتناب کنید زیرا که بدینوسیله بسیاری از باکتریهای محافظتی را از بین می‌برید و خطر ابتلا به بیماریهای منتقله جنسی را افزایش می‌دهید.
۷) در هنگام تماس جنسی از چرب کننده‌ها استفاده نمایید و بدینوسیله خطر آسیب مخاطی را کاهش دهید. توجه داشته باشید که اگر از کاندوم استفاده می کنید از استفاده همزمان از چرب کننده های با پایه نفتی مانند وازلین و یا روغن بچه همراه کاندوم اجتناب کنید زیرا که این مواد باعث از بین بردن کاندوم می شوند و در نتیجه خطر حاملگی ناخواسته و انتقال بیماریهای منتقله جنسی وجود دارد. برای چرب کردن می بایستی از مواد با پایه آبی مانند ژل پزشکی استفاده نمایید
بیماریهای منتقله جنسی از بیماریهای عفونی شایع هستند که نه تنها عامل زخم و بوی تعفن و ترشحات از ناحیة تناسلی هستند بلکه می‌توانند عوارض خطرناک‌تر و جدی‌تری مانند عوارض عصبی، سرطان، نازایی و حتی مرگ را ایجاد نمایند.
پیشگیری از این بیماریها با رعایت نکات ساده و بهداشتی امکانپذیر است. خوشبختانه با پیشرفتهای پزشکی بسیاری از این بیماریها در حال حاضر قابل درمان هستند مشروط به اینکه به سرعت تشخیص داده شوند و درمان شوند. بدلیل آنکه برخی از این بیماریها ممکن است بدون علامت باشند، لازم است که افراد در معرض خطر دائماً از نظر ابتلا به این بیماریها تحت بررسی قرار گیرند