آزمایشات روتین در بارداری

همانطور که قبلا اشاره کردم ویزیت ها در بارداری تا ۲۸ هفتگی هر ۴ هفته و از ۲۸تا۳۶ هفتگی هر ۲ هفته و از ۳۶ تا آخر حاملگی هر هفته می باشد.

در اولین ویزیت اقدامات زیر توسط پزشک یا ماما (midwife)انجام می شود:

• معاینه فیزیکی کامل(قلب ریه تیرویید)
• شرح حال از بیماریهای خانوادگی
• تعیین زمان احتمالی زایمان
• معاینه شکم و در بعضی مواقع معاینه داخلی
• درخواست یکسری از آزمایشات که توضیح خواهم داد

در بقیه ویزیت ها:

*.1اندازه گیری وزن مادر

*2.اندازه گیری فشار خون

*3.تست ادرار(برای مشخص کردن پروتیین و قند در ادرار)

  (برای چند ثانیه  نوار  زیر جریان ادرار نگه داشته می شودو بعد توسط پزشک یا نرس خوانده می شود)

در کانادا در هر ویزیت این تست انجام می شود ولی در ایران روتین نیست

*4.اندازه گیری ارتفاع رحم

*5.شنیدن صدای قلب جنین بوسیله دستگاه کوچکی بنام داپلر

در هفته های آخر:

 پزشک ممکن است برای تشخیص تغییرات دهانه رحم معاینه داخلی انجام دهد

 و همچنین بررسی پوزیشن جنین از روی معاینه شکم از معاینات هفته آخر است

• در هر ویزیت شما می توانید از نگرانی ها و مشکلات خود با پزشک صحبت کنید

***آزمایشاتی که در جلسه اول درخواست می شود:

۱.هموگلوبین:این تست از جهت تعیین کم خونی بکار می رود

۲.تعیین گروه خونی وRH :

اگر مادرRH منفی و پدرRH مثبت باشد مادر نیاز به درمان دارد که جنین را از خطرات احتمالی خونی حفظ کند

مادر RHمنفی  باید در هفته ۲۸ و همچنین بعد از زایمان ایمونوگلوبینRH را دریافت کند

در هر بارداری این  ایمونوگلوبین  باید تکرار شود!!

۳.تعیین آنتی بادی سرخچه و آبله مرغان:اگر مادر در حین بارداری مبتلا به این دو بیماری شود جنین در معرض بیماریهای خطرناکی قرار می گیرد!

۴.ارزیابی از نظر بیماری سفلیس:اگر فرد مبتلا به این بیماری باشد درمان  بلافاصله شروع می شود

۵.هپاتیتB :

ویروس هپاتیتB قابل انتقال از مادر به جنین می باشد

۶.تستHIV:

شروع درمان زود هنگام ایدز شانس ابتلای جنین را کاهش می دهد

۷.پاپ اسمیر:

این تست هم برای تشخیص سلولهای غیر طبیعی رحم و وجود کانسر انجام می شود

۸.تست ادرار: از نظر عفونت ادراری و وجود قند و پروتئین در ادرار

۹.تست گنوره و کلامیدیا:

اگر مادر مبتلا به این عفونت ها  باشد احتمال عفونت چشمی کودک  از طریق کانال زایمانی افزایش می یابد.

         با پیشرفت حاملگی یکسری تستهای دیگر نیز نیاز می باشد از جمله :

• 
     1. اندازه گیری آلفا فیتو پروتئین و استریول وHCG
  
  این تست در هفته های 16 تا 18 انجام می شود افزایش در خون مادر نشان دهنده نقص لوله  عصبی و اینکه طناب نخاعی به طور نرمال بسته نشده می باشد
  اندازه گیری استریول و HCG برای تشخیص سندرم داون وسایر ابنورمالیتی ها ی کروموزومی ماند تریزومی 13 و 18 بکار میرود
  این تست ها فقط در معرض خطر بودن جنین را نشان میدهد و برای تشخیص قطعی نیاز به آزمایشات  و سیعتر می باشد
  ولی اگر این تست نرمال بود آزمایشات بیشتری نیاز نیست!!

**در کانادا این تست با رضایت والدین انجام می شود و همچنین توسط بیمه هم کاور می شود

• 
  2.اسکرین بیماری دیابت یا قند

در طی هفته های 24 تا 28 حاملگی یک تست تحمل گلوکز انجام می شود در این تست 50 گرم گلوکز بصورت شربت به مادر داده می شود و بعد از آن گلوکز خون اندازه گرفته می شود مقدار نرمال, دیابت حاملگی را رد می کند

• 
  3.چک مجدد هموگلوبین
  در هفته های 26 تا 28 معمولا بهمراه چک قند خون, هموگلوبین نیز جهت تشخیص کم خونی اندازه گرفته می شود
• 
  4.تست جهت تشخیص باکتری استرپتوکک گروهB
  یک سواپ از ترشحات واژن جهت تشخیص این باکتری تهیه می شود .این تست در هفته های 32 تا 36 انجام می شود
• 
  5.اولتراسوند یا سونوگرافی

• 
  در سونوگرافی از امواج صوتی با فرکانس بالا برای ایجاد تصویری از جنین استفاده می شود
  سونوگرافی یک تست غیر تهاجمی وsafe است
  در حین انجام تست ژل سردی روی شکم مالیده می شود وبا وسیله بنامTransducer  جنین را بررسی می کنند

***قبل از سونوگرافی حتما باید مایعات زیاد نوشیده باشید

در کانادا همیشه از پدر می خواهند که به اتاق سونو بیاید و جنین را ببیند و همچنین عکسی از جنین هم به آنها داده می شود!!  در ایران که اصل گزارش سونو را به والدین می دهند!?

سونوگرافی می تواند موارد زیر را مشخص کند

• 
  سن حاملگی
•  
  سایز و اندازه جنین
• 
  رشد جنین
• 
  تعداد جنین
• 
  محل و وضعیت جفت
• 
  تعیین حجم مایع آمنیوتیک
• 
  اطمینان از نرمال بودن اعضا و دستگاههای بدن جنین
• 
  پوزیشن جنین در زمان زایمان
• 
  تعیین جنسیت

 یکسری تستهای غیر روتین وجود دارد که بسته به سن مادر, سابقه بیماریهای قبلی ,شرح حال بیماریهای ژنتیکی و مادرزادی و.. درخواست می شود  از جمله این آزمایشات :

     آمنیو سنتز:

آمنیوسنتز تستی است که بوسیله سوزن بلندی مایع آمنیوتیک را از روی شکم می کشند این تست بین هفته های 16 تا 18 برای تشخیص بیماریهای ژنتیکی و کروموزومی انجام می شود. این تست  تحت هدایت سونوگرافی انجام می شود  بعد از گرفتن مایع, سلولهای آن را کشت داده و بعد از 1 تا 2 هفته کروموزومهای آنها مورد بررسی قرار می گیرد.

**ریسک سقط در این تست 1 در 200 نفر می باشد

*بسیاری از پزشکان برای خانمهای بالاتر از 35 این تست را بطور روتین درخواست می کنند

Chorionic Villus Sample  یا CVS :

این تست هم برای تشخیص مشکلات ژنتیکی بکار میرود
CVSرا می توان زودتراز آمنیوسنتز بین هفته های 9 تا 13 انجام داد
 روش انجام آن از طریق وارد کردن سوزن از روی شکم یا واژن می باشد و هچنین ریسک سقط و عفونت هم  وجود دارد.

Non Stress testیاNST:

در این تست مادر به یک سیستم مرکزی جهت کنترل ضربان قلب جنین وصل می شود این تست زمانی انجام می شود که مادر از کاهش حرکات جنین نگران باشد و یا از زمانDue DAte گذشته باشد.

Stress test یاOCT :

اگر جوابNST مشکوک باشد این تست استفاده می شود
این تست بسیار شبیه به NStاست بجز اینکه به مادر مقدار کمی دارو داده می شود تا انقباضاتی در رحم ایجاد شود هدف از این تست این است  که دیده شود جنین چگونه به استرسهای نرمال زایمان جواب می دهد.

Bio Physiological profile:

این تست هم برای اطمینان از سلامت جنین بکار می ود و شامل انجام سونوگرافی از جنین جهت تعیین حرکات جنین و تعین قدرت عضلات بهمراه اندازه گیری مایع آمنیوتیک  می باشد.

Fetoscopy:

این یک تست تهاجمی است که بعد از هفته ۱۸ وبرای خانمهایی که احتمال اختلالات  جنینی وجود دارد  انجام میشود
در این تست بوسیله فوتوسکوپ  از سطح شکم وارد رحم شده و از جنین عکس گرفته می شود.

نمونه از بند ناف جنینpre cutaneous Umblical cord sampling:

در بیماریهایی که قابل تشخیص با آمنیوسنتز نیستند از این تست استفاده می شود این تست هم تحت هدایت سونوگرافی انجام می شود.

وزن جنین در هفته های مختلف حاملگی

تریمستر سوم:

هفته29:

کودک در این هفته تمام فضای رحم را اشغال می کند . رشد کودک از این هفته به بعد کمتر از یک سانتی متر در هفته است . از این هفته به بعد هفته ای 200 گرم به وزن کودک اضافه می شود
کودک روزانه نیم لیتر ادرار وارد مایع آمنیوتیک می کندو همچنین از این هفته شروع به تنظیم دمای بدن خویش می کند
وزن جنین حدود1200 گرم است

هفته30:
در این هفته جنین بسیار هوشیار نسبت به محیط اطراف است و تاریکی ونور محیط بیرون را تشخیص می دهد
وزن جنین در این هفته 1400 گرم است وقدش 37 تا38 سانتی متر !

هفته31:

ناخن کودک در این هفته به انتهای انگشت میرسد لایه چربی زیر پوست کاملتر شده وزن جنین هم حدود 1600 گرم است
از این هفته به بعد موهای کرکی و ورنیکس (ماده مومی شکل پوشانده بدن کودک) شروع به محو شدن می کنند

هفته32:
در این هفته و هفته های آخر شنوایی کودک ارتباط کاملی با دنیای بیرون از رحم برقرار می کند
در میان صداهای خارجی او به صدای مادر عادت کرده و پس از تولد با شنیدن صدای مادر, وی را تشخیص می دهد
وزن کودک 1800 کرم و قدش 39 سانتی متر است

هفته33:
از این هفته سورفاکتانت در ریه جنین شروع به ساخت می کند بنابراین اگر از این هفته به بعد کودک بدنیا بیاید مشکل کمتری از نظر تنفسی خواهد داشت
 ولی حتما نیاز به دستگاه انکوباتور دارد زیرا چربی زیر پوستی هنوز کم است
 وزن جنین 2000 گرم وقدش 41 سانتی متر است

هفته34:
پوست کودک کم کم به رنگ صورتی در می آید و ریه های کودک به بلوغ کامل می رسند
وزن کودک2200 و قدش 42.5 سانتی متر است

هفته35:
از این هفته تا هفته های آخر بارداری لایه چربی بیشتری زیر پوست کودک  بخصوص اطراف شانه اورا در بر می گیرد
از این هفته به بعد می توانید سوتین های مخصوص شیر دهی را تهیه کنید!!
وزن کودک حدود 2500 گرم است

هفته36:
قد جنین 45 سانتی متر و وزنش 2700 گرم است
تمام اعضای کودک در این هفته به بلوغ می رسند

هفته37:
از این هفته به بعد هر روز باید آماده باشید!! ساک بیمارستان را ببندید, تلفن های ضروری را در دسترس قرار دهید!
وزن کودک حدود 2900 گرم است

هفته 38:
اگر فرزند شما پسر باشد در این هفته بیضه های او در داخل کیسه بیضه قرار می گیرد
وزن جنین 3100 گرم است
این زمان بهترین وقت برای نوشتن نامه به کودک خود است!!!

هفته39:

روده های کودک در این هفته پر از مواد دفعی که مکونیوم نام دارد می باشداین مواد به رنگ سبز تیره و چسبناک است  در طی 2 هفته اول تولد, کودک ان را دفع می کند . گاهی در اثر فشار طی زایمان ممکن است این ماده دفع شود
وزن جنین در این هفته 3250 گرم است

هفته40:
در زمان تولد پوست کودک ممکن است در ابتدا آبی رنگ باشد و یا قسمتهایی از بدنش هنوز از ورنیکس پوشیده باشد سر کودک در بدو تولد ممکن است شکل نامنظمی داشته باشد این وضعیت اغلب به علت عبور از کانال زایمانی است و بعد از این سر کودک در تمام مراحل زندگی اش شکل ثابتی دارد
وزن کودک در این هفته 3500 گرم و قدش حدود 50 سانتی متر است
البته توجه داشته باشید که وزن و قد تقریبی هستند و از نوزادی به نوزاد دیگر فرق می کند

 

---

تریمستر دوم

هفته13

در این هفته تمام 20 دندان جنین در زیر لثه شکل می گیرد وزن جنین در این هفته 20 تا 25 گرم و قدش 10 سانتی متر است . همچنین در این هفتهئجنین شروع به بلع مایع آمنیوتیک می کند

هفته14
در این هفته جنین شروع به تولید ادرار می کند که وارد مایع آمنیوتیک می شود و ضرری برای مادر و جنین ندارد
وزن جنین در این هفته65 تا 70 گرم می باشد و قدش حدود 12.5 سانتی متر است

هفته15

در این هفته جنین شروع به مکیدن انگشت شستش می کند .همچنین در این هفته کودک دارای ابرو و مژه می شود

مایع آمنیوتیک قادر به انتقال صوت به جنین بوده و کودک بوسیله آن می تواند صدای معده ضربان قلب و صدای شما را بشنود
وزن جنین در این هفته70 تا 75 گرم و قدش 13 تا 14 سانتی متر است

هفته16
در این هفته ناخن جنین شروع به رشد کرده . جنین هر 45 تا 60 دقیقه ادرار می کند  جنسیت جنین در این هفته ممکن است با سونوگرافی مشخص شود
وزن جنین 80 گرم و قدش 14 تا16 سانتی متر است

هفته17
از این هفته به بعد باید منتظر ثبت حرکات جنین باشید گاهی مثل نوک زدن پرنده ه قفس گاهی شبیه پرزدن پروانه زیر پوست خود حس می کنید. در حاملگی اول ممکن است تا هفته 20 این حرکات را متوجه نشوید
وزن کودک 100 تا 120 گرم و قدش 16 ساتی متر است

هفته18
استخوانها شروع به استخوان سازی کرده اثر انگشت کودک تکامل یافته   و وزن او در این هفته 160 تا 180 گرم و قدش تا 20 سانتی متر است

هفته19

جوانه دندانهای اصلی در پشت دندانهای شیری شروع به تکامل هستند موهای کرکی شکل بدن کودک را پوشانده وزنش در این هفته 200 تا 220گرم وقدش 20 تا 2 سانتی متر است

هفته20
از این هفته به بعد کودک صدای شما را تشخیص می دهد وزن ان حدود 280 گرم و قدش 25 سانتی متر است توجه داشته باشید که قد به دو صورت اندازه گرفته می شود یکی قد کامل ویکی تا ناحیه باسن کودک بنابراین اگر تغییری در اندازه های مختلف دیدید بعلت متد اندازه گیری است

هفته21
وزن جنین 370 گرم وقدش25 تا 26سانتی متر است
مهمترین اتفاق ساخت گلبولهای سفید در این هفته است

هفته22
وزن کودک  400 تا 420 گرم و قدش 27 تا 28 سانتی متر است
حس لامسه اولین حسی است که در کودک به بلوغ می رسد وکودک در این هفته بخوبی می تواند صورت خود را لمس کند

هفته23

گاه کودک ممکن است بدنبال بلعیدن مایع آمنیوتیک دچار سکسکه شود با لمس شکم و صدا حرکات جنین بیشتر می شود وزن جنین 500 تا 550 گرم و قدش28 تا29  سانتی متر است

هفته24
مهمترین اقدام در این هفته تکامل چربی در زیر لایه پوست است
وزن جنین 600 گرم و قدش 30 سانتی متر است

هفته25
در این هفته استخوانها محکم تر و سخت تر می شود و کودک هم بعلت رشد چربی زیر پوست فربه تر می شود
وزن در این هفته 700 گرم و قد حدود31 سانتی متر است

هفته 26

وزن جنین 800 تا 850 گرم و قدش 32 سانتی  است
ریه های کودک با تولید شاخه های برونش شروع به تکامل می کند

هفته27
وزن جنین 900 گرم و قدش33 تا 34 سانتی متر است

در این هفته رنگ چشم کودک آبی یا آبی تیره می باشد

هفته28
وزن ودک 1 کیلو گرم و قدش 35 سانتی متر است
ریه های کودک در این هفته به بلوغ کافی رسیده ولی اگر متولد شود نیاز به مراقبتهای خاص دارد

 

---

 

وزن جنین در هفته های مختلف حاملگی:

بررسی مراحل رشد کودک در هفته های مختلف حاملگی و همچنین تغییرات جسمی وروحی مادر در هفته های مختلف حاملگی مطلب بسیار جالبی است که واقعا مادر باردار  از خواندن آن لذت خواهد برد . بعلت مفصل بودن مطلب من کتاب حاملگی هفته به هفته به زبان فارسی و همچنین چند لینک به زبان انگلیسی همراه با عکس های جالب به شما معرفی می کنم تا بتوانید نوزاد خود را تصور کنید!!

http://www.pregnancyguideonline.com

http://pregnancy-calendar.adoption.com/first-trimester/week-1.html

http://www.birth.com.au/class.asp?class=66&page=24

(قابل ذکر است بعضی از مطالب این موضوع از کتاب حاملگی هفته به هفته می باشد.)
و اما من فقط وزن و اندازه جنین در هفته های مختلف و بعضی نکات جالب را شرح می دهم.
هفته1:
شمارش هفته های حاملگی از روز اول آخرین پریود شروع می شود بنابراین در این هفته هنوز لقاح انجام نشده است
هفته2:
 هنوز لقاح انجام نشده است!!
هفته3:
اسپرم و تخمک همدیگر را در لوله فالوپ ملاقات می کنند
در خانمهایی که پریود 28 روزه دارند تخمک گذاری روز 14 سیکل صورت می گیرد
قابل ذکر است که اسپرم یک کروموزومX و یک کروموزومY دارد در حالیکه تخمک دو کروموزومX دارد پس تعیین کننده جنسیت پدر است
هفته 4:
توده سلولی در حال تقسیم به رحم می رود تا جایگاهی برای استقرار پیدا کند
هفته5:

اندازه جنین در این هفته 5تا 7 میلیمتر است
توده سلولی به دو قسمت تقسیم شده قسمت جنینی وقسمت جفتی و پس از ان قسمت جنینی به سه لایه  تقسیم شده:
لایه خارجی :مغز, نخاع, پوست و مو را تشکیل میدهد
لایه میانی: قلب, سیستم گردش خون, استخوان, عضله, کلیه و سیستم تناسلی را تشکیل میدهد
لایه داخلی:روده ها کبد پانکراس و مثانه را می سازد
هفته6:

اولین ضربان قلب جنین در این هفته است
اندازه جنین در این هفته 8 تا 10 میلیمتر است به اندازه ناخن انگشت کوچک است
هفته7:
اندازه جنین در این هفته17 تا 20 میلیمتر است که در حد بزرگی ناخن شست است

هفته8:

 در این هفته جنین 2.5 تا 3.5 سانتی متر است
در این هفته جنین مانند  یک ماهی با سر بزرگ و بدنی کوچک است
هفته 9:

سریعترین رشد در این هفته مربوط به اندامهای کودک است و رشد دستها بیشتر از پاها است انگشتان وناخن جنین در حال تکامل ست
انداره آن 44 تا 46 میلیمتر است
هفته10:

رشد اندامها ادامه دارد و بهترین خبر در اینهفته این است که جنین از خطر ابتلا به ناهنجاریهای مادرزادی نجات پیدا میکند
اندازه جنین 50 تا 60 میلیمتر است
هفته11:

اندازه جنین 65 تا 75 میلیمتر است
صورت جنین شباهت بیشتری به صورت همیشگی انسان پیدا می کند!!
هفته 12:

اندازه جنین 85 میلیمتر و وزن او حدود 9 تا 12 گرم است
در این هفته بند ناف شروع به جریان انداختن خون بین لایه های جفتی  و جنین  می شود ومنبع تغذیه کودک از این هفته همین ارتباط خونی می باشد